Voor in Musch staan drie kaarten die de situatie rond 1650 weergeven: een van Den Haag, een van de omgeving van Amsterdam en een van (een groot deel) van de Republiek. De kaarten zijn (enigszins) bijgewerkte afbeeldingen uit het publiek domein.
Over de kaart rond Amsterdam kreeg ik deze vraag van een lezer:
Beste meneer van Tol,
met veel plezier ben ik uw boek aan het lezen. Ik weet niet of en hoe vaak u er al op gewezen bent dat de kaart van de belegering van Amsterdam er verkeerd om instaat, maar ik doe het voor de zekerheid en waarschijnlijk ten overvloede toch maar. Ik heb hier de derde druk in handen, dus tja… Het blijft raar om Haarlem opeens ten oosten van Amsterdam te zien liggen.
Inderdaad ‘lijkt’ de kaart er ‘verkeerd om’ in te staan. Dit is echter een kaart die niet het Noorden boven heeft. Dat is gebruikelijk tegenwoordig, vanwege het gemak bij wegen- of landkaarten die gebruikt worden voor de routebepaling.
De kaarten in Musch waren niet voor navigatie, maar geven een bepaalde situatie weer. Bij deze kaart (oorspronkelijk uit de 18e eeuw, gebaseerd op een kaart uit de 17e eeuw), was het niet zo van belang waar het Noorden was maar hoe de troepen van prins Willem II rond de stad Amsterdam, gelegerd waren. Om die reden is er een roos aangebracht die aangeeft waar het Noorden zich bevindt. Overigens is het Noorden in beide andere kaarten ook niet boven!
De originele kaart is te vinden op de site van het Rijksmuseum.
